Alteplaz, rekombinant glikoprotein yapısında bir insan doku tipi plazminojen aktivatörüdür. Alteplaz intravenöz olarak uygulandığında, dolaşım sisteminde nispeten inaktif durumda kalır. Fibrine bağlandıktan sonra aktive olur ve plazminojenin plazmine dönüşümünü uyararak, fibrin pıhtının erimesine yol açar.
Akut iskemik inmenin trombolitik tedavisi: Alteplaz, disabilite insidansını azaltmak ve nörolojik iyileşmeyi artırmak için erişkinlerde akut iskemik inme tedavisinde endikedir. Tedavi yalnızca, inme semptomlarının ortaya çıkmasından sonraki 3 saat içerisinde ve bilgisayarlı beyin tomografisi (BT) gibi uygun bir görüntüleme yöntemiyle, intrakranial hemorajinin dışlanmasından sonra başlatılmalıdır.
Alteplaz piyasa ismi Actilyse olup 2 adet 50 mg flakon içeren ambalajlarda bulunur. Diğer form ve şekilleri için ilaç KÜB’üne başvurulabilir.
KONTRENDİKASYONLARI
Var olan veya son 6 ay içerisinde geçirilmiş önemli kanama bozukluğu, var olduğu bilinen hemorajik diyatez, oral antikoagülan almakta olan hastalar (INR >1.3);
Herhangi bir SSS harabiyeti öyküsü (örn. neoplazma, anevrizma, intrakranial veya omurilik ameliyatı gibi); subaraknoidal kanama dahil, intrakranial kanama öyküsü, belirtisi ya da kuşkusu;
Kontrol altında olmayan, şiddetli arteriyel hipertansiyon; son 10 gün içerisinde geçirilmiş büyük bir ameliyat ya da önemli bir travma (halen geçirilmekte olan akut miyokard enfarktüsü ile ilişkili herhangi bir travma da dahil),
Yakın dönemlerde geçirilmiş bir baş ya da kranyum travması; son 10 gün içerisinde geçirilmiş uzun ya da travmatik kardiyopulmoner resüsitasyon (>2 dakika),
Obstetrik doğum;
Üzerine kompres uygulanamayan bir kan damarına yakınlarda girilmiş olması;
karaciğer yetmezliği, siroz, portal hipertansiyon (özofagus varisleri) ve aktif hepatit gibi şiddetli karaciğer fonksiyon bozukluğu;
İnfüzyonun başlatılmasından önce akut iskemik inme semptomlarının hızlı bir iyileşme göstermesi ya da sadece minör semptomların varlığı,
Klinik olarak (örn. Ulusal Sağlık Enstitüsü İnme Skoru (NIHSS) >25) ya da uygun görüntüleme teknikleriyle değerlendirildiği şekliyle şiddetli inme, inme başlangıcında aynı zamanda atakların varlığı, son üç ay içerisinde inme ya da ağır kafa travması öyküsü, önceden geçirilmiş inme ve diabetes mellitus kombinasyonu,
Hastaneye başvuruda yükselmiş bir aktive parsiyel tromboplastin zamanı (aPTT) ile birlikte inme başlangıcından önceki 48 saat içerisinde heparin uygulaması,
100.000/mm3′ ten daha düşük trombosit sayımları, sistolik kan basıncının >185 veya diyastolik kan basıncının >110 mmHg olması ya da kan basıncını bu limitlere düşürmek için agresif tedavi (i.v. ilaçlar) gerekliliği,
kan glukozunun <50 ya da >400 mg/dl olması kontrendikedir.
18 yaşın altındaki çocuk ve adolesanlarda veya 80 yaşın üzerindeki erişkinlerde akut inmenin tedavisi için endike değildir.
UYARILAR
Tedavi sırasında en sık karşılaşılan komplikasyon, kanamadır.
Heparin ile eş-zamanlı antikoagülasyon, kanamaya katkıda bulunabilir. Trombolitik tedavi boyunca bu nedenle, muhtemel bütün kanama bölgelerinin dikkatle izlenmesi gereklidir.
Tedavi sırasında, rijid kateterlerin kullanılması, i.m.enjeksiyonlar ve hastanın gereksiz yere hareket ettirilmesinden sakınılmalıdır.
Başta serebral hemoraji olmak üzere, ciddi kanamalar ortaya çıktığında, fibrinolitik tedavi derhal durdurulmalı ve eş-zamanlı heparin uygulamasına da son verilmelidir. Kanama başlangıcından önceki 4 saat içerisinde heparin uygulanmış ise, protamin verilmesi düşünülmelidir.
Kriyopresipitat, taze donmuş plazma ve trombosit transfüzyonları gündeme getirilmeli ve her uygulama sonrasında klinik ve laboratuvar değerlendirmeleri yenilenmelidir.
Kriyopresipitat infüzyonunda arzu edilen hedef fibrinojen düzeyi 1 g/l’dir.
Tekrar uygulanması konusunda sistematik bir deneyim bulunmamaktadır.
Tedavi uygulanırken ve tedaviden sonraki 24 saate kadar kan basıncının (KB) izlenmesi gereklidir; eğer sistolik KB >180 mmHg ya da diyastolik KB >105 mmHg ise i.v. antihipertansif tedavi önerilir.
Önceden inme geçirmiş hastalarda veya kontrol altına alınamayan diyabeti olanlarda, terapötik yarar azalır. İnmesi çok hafif olan hastalarda riskler, beklenen yarara karşı ağır basarlar ve bu hastalar alteplaz ile tedavi edilmemelidir.
İnme hastalarında olumlu bir sonuç alınması olasılığı, ilerleyen yaş, inme şiddetinde artış ve başvuru zamanında kan glukoz düzeylerinin yüksek oluşuyla birlikte azalır.
Seksen yaşın üzerindeki hastalar, inmenin şiddetli olduğu hastalar ve başlangıçta kan glukoz düzeyleri <50 mg/dL ya da >400 mg/dL olan hastalar, alteplaz ile tedavi edilmemelidir.
İskemik alanın reperfüzyonu, enfarktüslü bölgede serebral ödem gelişmesini indükleyebilir.
Kanama riskindeki artış nedeniyle, alteplaz ile trombolizi izleyen ilk 24 saat içerisinde trombosit agregasyon inhibitörleriyle tedaviye başlanmamalıdır. ,
DOZAJ
İskemik inme: Önerilen doz, total dozun %10’u başlangıçta i.v. bolus şeklinde uygulanmak üzere, 60 dakika boyunca infüze edilen 0.9 mg/kg’dır (en fazla 90 mg). Tedavi semptomların ortaya çıkmasından sonraki 3 saat içerisinde, mümkün olduğunca çabuk başlatılmalıdır.
90 dakikalık (hızlandırılmış) doz rejimi:
İntravenöz bolus olarak 15 mg,
ilk 30 dakika içerisinde infüzyon şeklinde 50 mg,
bunu izleyen 60 dakika içerisinde 35 mg,
maksimal doz olan 100 mg’a ulaşılıncaya kadar.
Vücut ağırlığı 65 kg’ın altında olan hastalarda total doz, vücut ağırlığına göre ayarlanmalıdır.
İntravenöz bolus olarak 15 mg, ve
30 dakika içerisinde infüzyon şeklinde 0.75 mg/kg (en çok 50 mg),
bunu izleyen 60 dakika içerisinde infüzyon şeklinde 0.5 mg/kg (en çok 35 mg).
Kabul edilen maksimal doz, 100 mg alteplaz’dır.
15 – 50 – 35
